Een algemene heropleving van de Belgische markt. In 2016 kende de markt een groei van 70%. Dit herstel was te danken aan kleinere installaties in Vlaanderen en de grote in Wallonië en Brussel. Het productiepark heeft 2,9 TWh zonnestroom geproduceerd, iets minder dan 4% van het totale elektriciteitsverbruik van het land.
Op basis van haar observatorium en haar weerberichten over hernieuwbare energie, heeft Apere het statistisch overzicht van fotovoltaïsche zonne-energie in België 2016 gepubliceerd.
Vier opvallende elementen in 2016 :
1. De Belgische markt herleeft dankzij de installatie van kleine systemen, voornamelijk in Vlaanderen en de installatie van grote systemen in Wallonië ;
2. Het PV productiepark heeft in 2016 2,9 TWh zonnestroom geproduceerd ;
3. De PV productiepark verschilt sterk in de drie regio’s ;
4. De inspanningen om de 2020-doelstellingen te bereiken moeten verdubbelen.
Deze vier elementen worden hieronder uitgewerkt.
Fig. : Jaarlijks marktcijfer van de Belgische fotovoltaïsche zonne energie : Jaarlijks geïnstallerd vermogen per gewest en cumulatief geïnstalleerd vermogen. Op basis van de meest recente gegevens van de markttoezichthouders : Brugel, VREG, CWaPE
1. De Belgische herleeft dankzij de kleine systemen in Vlaanderen en de grote installaties in Wallonië
In 2016 kende de Belgische PV-markt een mooie heropleving met bijna 25.000 installaties, die meer dan 170 MWp vertegenwoordigen tegenover 100 MWp in 2015. De kleine (<10 kWp) vertegenwoordigen 77% van het geïnstalleerde vermogen. Het totale park bestaat uit bijna 400.000 installaties met een totaal vermogen van 3.423 MWp.
Vlaanderen heeft 103 MWp, geïnstalleerd, voornamelijk installaties van particulieren. De positieve communicatie door de Vlaamse minister van Energie Bart Tommelein heeft bijgedragen tot de heropleving van deze sector, ondanks de minder gunstige financiële voorwaarden van het land.
Wallonië heeft op haar beurt 64 MWp geïnstalleerd. Er werden meer dan 5300 residentiële installaties geïnstalleerd (op een Qualiwatt doelstelling van 12.000), wat bijna de helft van de geïnstalleerde capaciteit vertegenwoordigt. Het aandeel van de grote systemen, een segment dat voorheen bijna onbestaande was in Wallonië, bedroeg meer dan 33 MWp. Het totale budget van groenestroomcertificaten voor 2016 en een deel van de budget voor 2017 zijn reeds gereserveerd.
In Brussel werd er meer dan 3 MWp geïnstalleerd, voornamelijk grote systemen. De kleine systemen hebben moeite om er weer bovenop te komen, ondanks het potentieel van de daken van de vele gebouwen in Brussel.
2. Het PV productiepark heeft 2,9 TWh zonnestroom geproduceerd
Na 9 installatiejaren, heeft het Belgische PV productiepark (3,423 MWp) nu een belangrijk aandeel in de elektriciteitsmix. In 2016 produceerde zij 2,9 TWh zonnestroom en dus 3,7% van het totale Belgische elektriciteitsverbruik (cijfers CREG). Dit is het equivalent van het elektriciteitsverbruik van 830.000 woningen.
Deze jaarlijkse productie ligt lager dan in 2015 (3,2 TWh). Maar men moet niet vergeten dat 2015 bijzonder uitzonderlijk jaar was in zonneschijn: 1045 kWh/kWp in 2015 tegenover 996 kWh/kWp in 2016 (zie de geschiedenis van de PV-productie op Meteo-renouvelable.be).
3. Het PV-park verschilt sterk in de drie regio’s
België heeft een PV-park dat hoofdzakelijk bestaat uit kleine installaties (<10 kWp), die 61% van de totale geïnstalleerde capaciteit vertegenwoordigen.
Het aantal installaties verschilt sterk tussen de drie gewesten. Het geïnstalleerde vermogen is als volgt :
- Vlaanderen : 2,451 MWp (72%)
- Wallonië : 916 MWp (27 %)
- Brussel : 56 MWp (2%)
4. Een verdubbeling van de inspanningen om de 2020-doelstellingen te bereiken
De doelstelling van 13% hernieuwbare energie in België tegen 2020 zal vooral dankzij zonne-elektriciteit worden gerealiseerd. De gewesten hebben dit goed begrepen en vertaalden deze algemene doestelling naar een doelstelling voor elke hernieuwbare energiesector.
Vlaanderen heeft een doelstelling voor zonne-energie vastgelegd van 2.670 GWh, wat overeenkomt met een jaarlijkse groei van 145 MWp in de komende 4 jaar, 42 MWp meer dan in 2016. Een haalbare doelstelling gezien de politieke wil.
Het Brussels Gewest mikt op een doelstelling van 91 GWh, wat overeenkomt met een jaarlijkse groei van 12 MWp in de komende 4 jaar, een ambitieuze verviervoudiging van de geïnstalleerde capaciteit in 2016. De minister Frémault heeft eind 2016 een PV-plan aangekondigd dat het mogelijk maakt om de doelstelling te kunnen behalen (bekijk hierover de presentaties van het seminarie van EDORA).
In Wallonië, ten slotte, zal er indien men rekening houdt met de voorziene budgetten voor groenestroomcertificaten en jaarlijkse Qualiwatt doelstellingen (12.000 installaties van 4 kWp ), naar verwachting een jaarlijkse groei zijn van gemiddeld 81 MWp tegen 2020. Een deel ervan zal zeker worden gerealiseerd door kleine systemen. Voor de grotere systemen, aangezien de dynamiek van de sector, kan het budget een element zijn dat de markt aan banden kan leggen. Zal de nieuwe aangestelde minister een oplossing vinden om dit te voorkomen ?